Ψυχοθεραπεία σημαίνει κατά λέξη «Θεραπεία της Ψυχής», δηλαδή θεραπεία ψυχικών προβλημάτων. Με ψυχολογικές μεθόδους  (..) γίνεται διάγνωση και θεραπεία διαταραχών στα επίπεδα της σκέψης, της πράξης και του βιώματος.

Η ψυχοθεραπεία θεραπεύει ψυχικές διαταραχές που έχουν χαρακτήρα ασθένειας, σε αυτές περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η κατάθλιψη, οι φοβίες, οι διαταραχές πρόσληψης τροφής, οι ιδεοψυχαναγκασμοί ή οι ψυχοσωματικές ασθένειες. Επίσης όλο και συχνότερα η ψυχοθεραπεία είναι συμπληρωματική θεραπεία σε ιατρικά θεραπευτικά σχήματα, π.χ. σε ογκολογικές νόσους ή σε ασθένειες της καρδιάς και του κυκλοφορικού.

Η ψυχοθεραπεία είναι μια στοχευμένη θεραπεία μιας ψυχικής ασθένειας. Η θεραπεία πρέπει να αποσκοπεί στην αντιμετώπιση ενός συγκεκριμένου προβλήματος και ως εκ τούτου να είναι χρονικά περιορισμένη.

Μετάφραση από την ιστοσελίδα του Συλλόγου Γερμανών Ψυχολόγων http://www.psychotherapiesuche.de/pid/therapie

Δεν είναι υποκατάστατο μιας ουσιαστικής ανθρώπινης επικοινωνίας. Είναι πάγια ανάγκη να μοιραζόμαστε με τους φίλους και την οικογένεια τα προβλήματα μας, αλλά δεν μπορούν να αναλάβουν την ευθύνη της ψυχικής μας υγείας’ μπορούν όμως να υποστηρίξουν και να ενισχύσουν την προσπάθεια της αποκατάστασης της.

Δεν είναι ντροπή, δεν στιγματιζόμαστε κοινωνικά (πλέον), αλλά ούτε και μόδα που πρέπει να ακολουθούμε

Δεν είναι ένδειξη αδυναμίας. Αντίθετα είναι ένδειξη δύναμης να αντιλαμβανόμαστε πότε χρειάζεται να ζητήσουμε βοήθεια, διαχωρίζοντας εντός μας το φυσιολογικό-υγιές από το μη φυσιολογικό-ασθενές..

Όταν η καθημερινότητα μας έχει διαταραχτεί στις βασικές της δομές:

– Ύπνος

– Φαγητό

– Προσωπική υγιεινή, φροντίδα του χώρου και των οικείων

– Εργασία

– Επαφή με φίλους και σχέση με το κοινωνικό περιβάλλον

Η διαταραχή αυτή εκφράζεται είτε με έλλειψη (μειωμένος ύπνος, έλλειψη όρεξης, παραμέληση της υγιεινής κ της φροντίδας, πτώση της διάθεσης για εργασία και κοινωνικής επαφής), είτε με υπερβολή (όλα τα παραπάνω υπερτονισμένα και με εμμονές)

Όταν με αφορμή ενα γεγονός μοναδικό ή επαναλαμβανόμενο δημιουργούνται συναισθήματα (άγχος, θλίψη, θυμό) που δεν μπορούμε να αφομοιώσουμε, πχ.

-Μετά από απώλεια αγαπημένων προσώπων

-Μετά από χωρισμούς, διαζύγιο

-Μετά από έντονες, αν και ευχάριστες αλλαγές (γάμος, γέννηση παιδιού)

-Επειδή περνάμε μια δύσκολη περίοδο στην προσωπική μας ζωή ή στην εργασία μας, πχ. με προβλήματα υγείας δικά μας και των οικείων μας, πίεση στην εργασία μας κλπ

Όταν έχουμε συγκεκριμένες φοβίες, εμμονές και εθισμούς που ορίζουν την καθημερινότητα μας

-Ακροφοβία, υψοφοβία, κλειστοφοβία, φοβία για κάποιο ζώο, φοβία για αεροπλάνο

-Εμμονές με την καθαριότητα, τον τρόπο διατροφής

-Αλκοολισμός, κάπνισμα, κατάχρηση ουσιών

Ψυχοθεραπεία μπορεί να ασκήσει ένας ψυχολόγος (με αναγνωρισμένες σπουδές, άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και επιπλέον σπουδές μεταπτυχιακού τύπου στην Κλινική Ψυχολογία) ή ένας ψυχίατρος, με εξειδίκευση σε συγκεκριμένη ψυχοθεραπευτική κατεύθυνση.

Η ψυχοθεραπευτική κατεύθυνση ορίζει μεταξύ άλλων και τον τύπο της σχέσης ψυχοθεραπευτή και ψυχοθεραπευόμενου. Αυτό είναι κάτι που οφείλει να εξηγεί ο ψυχοθεραπευτής από την πρώτη συνεδρία και να χαράσσει με τον ψυχοθεραπευόμενο το πλάνο της θεραπείας του.

Η ψυχολογία έχει ως άμεσο στόχο την κατανόηση της συμπεριφοράς των ανθρώπων τόσο ως άτομα, όσο και ως ομάδες, προσπαθώντας και να εξάγει γενικές αρχές αλλά και να ερευνήσει ειδικές περιπτώσεις, με τελικό στόχο να ωφελήσει την κοινωνία (https://el.wikipedia.org/wiki/Ψυχολογία) μέσα από ειδίκευση σε περεταίρω κλάδους όπως Κλινική Ψυχολογία , Νευροψυχολογία, Εργασιακή/Οργανωσιακή Ψυχολογία, Κοινωνική Ψυχολογία, Νομική Ψυχολογία, Εκπαιδευτική Ψυχολογία, Αναπτυξιακή Ψυχολογία κλπ.

Τα τυπικά προσόντα που απαιτούνται για να ασκεί ένα άτομο το επάγγελμα του Ψυχολόγου στην Ελλάδα είναι να διαθέτει βασικές σπουδές στα ακόλουθα Τμήματα: α) Τμήμα Ψυχολογίας Παντείου Πανεπιστημίου, β) Τμήμα Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, γ) Τμήμα Ψυχολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, δ) Πρόγραμμα Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών ή σε αναγνωρισμένα Πανεπιστήμια του Εξωτερικού. Όσον αφορά τις νομικές προϋποθέσεις άσκησης επαγγέλματος προβλέπεται η κτήση της κατά Νόμον Άδειας Ασκήσεως του Επαγγέλματος του Ψυχολόγου (Νόμος 991/79), η οποία εκδίδεται από την Νομαρχία (σήμερα Περιφέρεια) διαμονής και δραστηριοποίησης του εκάστοτε Ψυχολόγου. (Ευγενία Σαρηγιαννίδη http://www.psy-counsellors.gr/το-επάγγελμα-του-ψυχολόγου/)

Ο Ψυχίατρος είναι ιατρός με την συγκεκριμένη ειδικότητα που ασχολείται  με την μελέτη, την πρόληψη, την διάγνωση και την θεραπεία των ψυχικών παθήσεων και μπορεί να χορηγεί, εφόσον χρειάζεται, την ανάλογη ψυχοφαρμακευτική αγωγή.

Ψυχοθεραπεία μπορεί να ασκήσει ένας ψυχολόγος (με αναγνωρισμένες σπουδές, άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και επιπλέον σπουδές μεταπτυχιακού τύπου πχ. στην Κλινική Ψυχολογία) ή ένας ψυχίατρος, με εξειδίκευση σε συγκεκριμένη ψυχοθεραπευτική κατεύθυνση. Ο όρος Ψυχοθεραπευτής δεν αποτελεί μέχρι στιγμής ανεξάρτητη επαγγελματική ιδιότητα.

Η Ψυχανάλυση είναι μία ψυχοθεραπευτική κατεύθυνση από τις πιο έγκυρες και ψυχαναλυτής λέγεται ο ψυχολόγος ή ψυχίατρος που έχει μετεκπαιδευθεί σ’αυτήν.